ನಮ್ಮದೊಂದು ಪುಟ್ಟದಲ್ಲವಾದರೂ ಅದ್ದೂರಿ ಎನ್ನಲಾಗದ ಮೇಲ್ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಗೂಡು.. ಮೇಲ್..?? ಸ್ವಾಮಿ ಇದು ಆಂಗ್ಲ "ಮೇಲ್" ಅಲ್ಲ ಈ ಪದಾರ್ಥ ಚಿಂತಾಮಣಿಯೋರು ನನಗೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಕನ್ನಡ ಕಲಿಸಿದ್ದಾರೆ...!! ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗ ಅಥವಾ ಮೇಲ್ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗ.. ಗೊತ್ತಾಯ್ತಾ?! ಊಂ...
ಸರಿ ನೇರವಾಗಿ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬರ್ತೀನಿ. ನಮ್ಮದು ತುಂಬಿದ ಕುಟುಂಬ. ಅಪ್ಪ, ಅಮ್ಮ, ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ, ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ, ಅಜ್ಜಿ, ತಾತ. ನಾವು ಆರು; ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಎರಡು ಗಂಡು. ಚಿಕ್ಕಪ್ಪಂಗೆ ನಾಲ್ಕು ಮೂರು ಹೆಣ್ಣು ಒಂದು ಗಂಡು. ಅಕ್ಕಂದಿರಿಗೆ ಇಬ್ಬರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ, ನಾನು ಈಗ ನನ್ನ ಪದವಿ ಮುಗಿಸಿದ್ದೇನೆ, ಒಬ್ಬ ಅಣ್ಣ ಸುಮಾರು ಸಮಯ ಊರ ಹೊರಗೇ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಸ್ಕೂಲಲ್ಲಿ ಓದಿ ಅಲ್ಲೇ ದೂರದಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜ್ ಮುಗಿಸಿ ನೌಕರಿಗೂ ಸೇರ್ಕೊಂಡಿದ್ದ ಅವನ ಮದುವೆಗೆ ಮುಂಚೆ ನನ್ನದು ಆಗಬೇಕು ಅನ್ನೋ ಅಮ್ಮನ ಹುಯ್ದಾಟ. ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮಂಗೆ ನಂದೇ ಕಾಳಜಿ. ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿ ಹರಿ ಹಾಯೋ ಗಂಡುಗಳು..ಹೆಣ್ಣಿನ ಶೀಲಕ್ಕೆ ಗ್ಯಾರಂಟಿಯೇ ಇಲ್ಲ.. ಅದೇ ಆತಂಕ ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮಂಗೆ. ನೋಡೋಕೆ ನಾನು ತುಂಬಾ ಚನ್ನಾಗಿ ಕಾಣ್ತೀನಿ ಅಂತ ಎಲ್ಲಾರೂ ಹೇಳೋದು ಕೇಳಿ ನನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇದ್ದ ಆತಂಕ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ರಲ್ಲಿ ಅತಿಶಯ ಏನಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಬಂಗಾರದ ಮೈಬಣ್ಣ, ಉಬ್ಬು ತಗ್ಗಿನ ಮೈಮಾಟ ನಾನು ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಸುವ ಹಾಗೆ ಹರಿದಾಡ್ತೀನಿ ಅಂತ ಪಕ್ಕದ ಓಣಿಯ ಜಲೀಲ.."ಅರೆ ಬುಲ್ ಬುಲ್ ಮಾತಾಡ್ಸಾಕಿಲ್ವಾ?" ಅಂತ ನಾಗರಹಾವು ಡೈಲಾಗ್ ಹೊಡಿಯೋದೇ ಹೊಡಿಯೋದು... ನನ್ನ ಜೊತೆಗೇ ಇರ್ತಿದ್ದ ನನ್ನ ತಮ್ಮ ..ನನ್ನನ್ನ ಯಾರಾದ್ರೂ ಛೇಡಿಸಿದರೆ.."ಏಯ್ ಮಲ್ಲಿ, ಯಾಕೆ ಅವರ ತಂಟೆಗೆ ಹೋಗ್ತೀಯಾ, ಸುಮ್ನೆ ದೂರ ಇರು, ಈ ಕಡೆಯಿಂದಹೋಗ್ಬಿಡೋಣ, ನಮಗ್ಯಾಕೆ ಉಸಾಬರಿ? ಸುಮ್ನೆ ಮನೆಗೆ ಹೋದ್ರಾಯ್ತಪ್ಪ" ಅಂತ ಹೇಳಿದಾಗ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತೆಯರು, "ಲೇ ಮಲ್ಲಿ ನಿನ್ನ ತಮ್ಮ ಯಾಕೆ ಹಾಗೆ ಹೆಣ್ಗ ಆಡೋ ಹಾಗೆ ಆಡ್ತಾನೆ, ಸ್ವಲ್ಪ ಗದರೋದಲ್ವಾ? ಗಂಡು ಹುಡುಗ ಜೊತೆಲಿದ್ದಾನೆ ಅನ್ನೋ ಧೈರ್ಯವೇ ಇರೊಲ್ಲ ನಮಗೆ ಇವನ ಜೊತೆ ಬಂದ್ರೆ, ಥೂ.." ಎನ್ನುವಾಗ ಇವನು ಮುಸಿ ಮುಸಿ ನಕ್ಕು ನಾಚ್ಕಂಡಾಗ ನನಗೆ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಕೋಪ.. ಬೆನ್ಸಿಲ್ಲೋ, ಸ್ಕೇಲೋ ಎತ್ತಿ ಎಸೀತಿದ್ದೆ ಅವನ ಮೇಲೆ.
ಆರು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಪಟ್ಟಣದ ಕಾಲೇಜಲ್ಲಿ ಪದವಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದ ನನ್ನ ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದಿದ್ದ. "ಹ್ಯಾಗಿದೆಯೋ ಕಾಲೇಜು? ಹುಡ್ಗೀರು ಜೋರಾ ಪಟ್ನದಲ್ಲಿ ??..ನೀನೂ ಕೆಂಪ್ ಕೆಂಪ್ಗೆ ಇದ್ದೀಯಾ..ಅವ್ರೇ ಲೈನ್ ಹೊಡೀತಾರೆ ಅನ್ಸುತ್ತೆ !!" ಅಂತ ಛೇಡಿಸಿದ್ದೆ. "ಥೂ ಹೋಗೇ ಮಲ್ಲಿ ನೀನೊಂದು, ನಾನು ಯಾವ್ ಹುಡ್ಗೀನೂ ಕಣ್ಣೆತ್ತಿಯೂ ನೋಡೊಲ್ಲಪ್ಪ" ಅಂತ ಹೇಳ್ದಾಗ ಅವನ ಅತಿ ನಾಚುವಿಕೆ ಹೆಣ್ಣಿಗಿಂತಾ ಹೆಚ್ಚು ನುಲಿಯುವಿಕೆ ನೋಡಿ ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಆತಂಕ ಆಗಿತ್ತು, ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಹೇಳಿದೆ... ಅಮ್ಮನೂ "ಹೌದ್ ಕಣೇ, ಪಟ್ಣದಿಂದ ಬಂದಾಗಿಲಿಂದ ನೋಡ್ತಿದ್ದೀನಿ, ಸ್ನಾನ ಮಾಡೋಕೆ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಬಾತ್ ರೂಂ ಬಾಗಿಲು ಜಡ್ಕೋತಾನೆ, ಕನ್ನಡಿ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡ್ಕೋತಾನೆ..!!" ನಾನು ನಾಟ್ಕ ಗೀಟ್ಕ ಅಂತ ಸೇರ್ಕೊಂಡಿದ್ದಾನಾ ಅಂದ್ಕೊಂಡೆ, ಊಂಹೂಂ.. ಆ ಲಕ್ಷಣವೇ ಅಲ್ಲ ಇದು" ಅಂತ ತಮ್ಮ ಆತಂಕವನ್ನೂ ತೋಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅಯ್ಯೋ ಏನೂ ಇಲ್ಲ ಬಿಡಮ್ಮ, ಕಾಲೇಜ್ ಹೊಸದಲ್ವಾ ಅಲ್ದೇ ಯಾವಾಗ್ಲೂ ನನ್ ಜೊತೆ ಸ್ಕೂಲಿಗೆ ಬರ್ತಿದ್ದ, ನನ್ನ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್ ಜೊತೆ ಇದ್ದು ಹೆಣ್ಣಿನಂತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪ ಆಡ್ತಿದ್ದ..ಈಗ ಪಟ್ನಕ್ಕೆ ಹೋದ್ಮೇಲೆ ಸರಿ ಹೋಗ್ತಾನೆ ಬಿಡು," ಅಂತನೂ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಆದರೂ ನನಗೆ ಆತಂಕ ಇದ್ದೇ ಇತ್ತು, ಯಾಕಂದ್ರೆ ಅವನ ಹೆಣ್ಣಿನ ಸ್ವಭಾವ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು ಈ ಮಧ್ಯೆ.!!
ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಅಂತ ಬಂದಿದ್ದಾಗ ಅವನ್ನ ನೋಡಿ ನನ್ನ ಭಯ ಹೆಚ್ಚಾಯ್ತು. ಎಲ್ಲ ನಡವಳಿಕೆ ಹೆಣ್ಣೀನ ಥರವೇ ಆಗಿತ್ತು. ಅಪ್ಪ ಯಾವುದೋ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಗೆ ಅಂತ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಮೇಲೆ ಇಂಗ್ಲೇಂಡ್ ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರು, ಅಕ್ಕ ಈ ಮಧ್ಯೆ ಗಲ್ಫ್ ನಿಂದ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ...ಅವಳಿಗೆ ಬೇಕೆಂದೇ ಹೇಳಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಾನೇ ಅಮ್ಮನಿಗೆ "ಅಮ್ಮ ಡಾಕ್ಟರ್ ಹತ್ರ ಇವನನ್ನ ಕರ್ಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಬರ್ತೀನಿ, ನೋಡೋಣ ಏನಾದರೂ ಸಮಾಧಾನ ಸಿಗುತ್ತೋ" ಅಂದೆ, ಆಯ್ತು ಹೋಗಿ ಬಾ ಅಂದಿದ್ರು ಅಮ್ಮ. ಇವನ್ನ ಕೂಲಂಕಶವಾಗಿ ನೋಡಿದ ಡಾಕ್ಟ್ರು...ಕೆಲವು ಟೆಸ್ಟ್ ಮಾಡ್ಬೇಕು ಅಂದ್ರು..ಮಾಡಿಸಿದೆವು. ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಬನ್ನಿ, ನೀವೊಬ್ರೆ ಬನ್ನಿ ಆಮೇಲೆ ಹೇಳ್ತೀನಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೋ ಅಂತ ಅಂದ್ರು ಡಾಕ್ಟ್ರು. ಸರಿ ವಾರದ ನಂತರ ಹೋದೆ. ಒಳಗೆ ಕರೆದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಹೇಳಿ ರಿಪೋರ್ಟ್ ನೋಡುತ್ತಾ ಗಂಭೀರರಾದರು ಡಾಕ್ಟ್ರು. ನನಗೆ ಎದೆ ಡವ ಡವ ಶುರುವಾಯ್ತು. "ಏನ್ ಡಾಕ್ಟರ್, ರಿಪೋರ್ಟ್ ನಾರ್ಮಲ್ ತಾನೇ ?" ಎಂದೆ ಉಡುಗಿದ ದನಿಯಲ್ಲಿ. "ನೀನು ಸ್ವಲ್ಪ ಧೈರ್ಯ ತಗೊಳ್ಳಮ್ಮಾ, ಈ ಥರ ಈಗೆಲ್ಲಾ ಮಾಮೂಲು" ಎಂದರು ನಿಧಾನಕ್ಕೆ, ರಿಪೋರ್ಟ್ ಮಾಮೂಲಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಅವರ ಮಾತಿನಲ್ಲೇ ಇತ್ತು. "ಹೇಳಿ ಡಾಕ್ಟರ್ ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ" ಎಂದೆ ಧೈರ್ಯ ತಂದುಕೊಂಡು. "ನೋಡಮ್ಮ, ಪಟ್ಟಣದ ವಾಸದಲ್ಲಿ ಅತಿ ನಾಗರೀಕ ಸಮಾಜ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಬಚ್ಚಲುನೀರಿಗೆ ಸೇರಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮತ್ತು ನದಿನೀರು ಕಲುಷಿತವಾಗಿದೆ. ನಿನ್ನ ತಮ್ಮ ಇರುವ ಪಟ್ಟಣದ ಸರೋವರದ ನೀರು ಇಂತಹ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಅಧ್ಯನಗಳು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಿಗೆ ಪೂರಕ ಎಂಬಂತೆ ನಮ್ಮ ಆಚಾರ ವಿಚಾರ, ಊಟ, ನಡೆ ಎಲ್ಲಾ ಇಂತಹ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿ ಸರೋವರದ ಜೀವರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿವೆ. ಅದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನಿನ್ನ ತಮ್ಮನ ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿದ್ದೆ, ನನ್ನ ಅನುಮಾನ ನಿಜವಾಗಿದೆ, ನಿನ್ನ ತಮ್ಮನ ಪುರುಷ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತಡೆಯುಂಟಾಗಿ, ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗೋತ್ಕರ್ಷಕ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಉದ್ದೀಪನಗೊಂಡಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ನಿನ್ನ ತಮ್ಮ ಈಗ ಬಹುಪಾಲು ಹುಡಿಗಿಯಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾ, ಎದ್ದು ಕೆಲ ಚಾರ್ಟ್ ತೋರಿಸುತ್ತಾ.. "ನೋಡಮ್ಮ, ನಿಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಸ್ವಭಾವ ಕಾಣಸಿಗದು, ಕೆಲ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳು ತಮ್ಮ ವಯಸ್ಸಿನ ಮೊದಲ ೩-೪ ವರ್ಷದವೆರೆಗೆ ಹೆಣ್ಣಾಗಿರುತ್ತವೆ ಆನಂತರ ಗಂಡಾಗಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಮೊದಲು ಗಂಡಾಗಿದ್ದು ನಂತರ ಹೆಣ್ಣಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ನಿನಗೂ ಗೊತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ರೀತಿಯ ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆ ನಿಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ಆದರೂ ಹೀಗಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮೂಲಕಾರಣ "ಜಲಮಾಲಿನ್ಯ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. "ಅಬ್ಬಾ ಹೀಗಾ ಕಥೆ!!." ಎಂದು ಉದ್ಗರಿಸಿ, ಡಾಕ್ಟರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಿ, ಮನೆಗೆ ಬಂದೆ.
.......ಅಯ್ಯೋ ಸಿವನೇ, ಇದೇನಪ್ಪಾ...ಇವನು ಕತೆನ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿಗೋ ಕೊಂಡೊಯ್ದ ಅಂದ್ಕೊಂಡ್ರಾ...? ಹೌದು ಸ್ನೇಹಿತರೇ, ನಾನು ಹೇಳಿದ್ದು ಸಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೀವನಮಾನವಿಡೀ ಒಂದೇ ಲಿಂಗ ಸ್ವಭಾವ ಹೊಂದಿದ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಮೀನಿನ ಸಂತತಿ ಕುರಿತ ಕತೆ. ಹೆಣ್ಣಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ ಹೆಣ್ಣಾಗಿಯೇ ಸಾಯುವ ಮೀನುಗಳಿದ್ದಂತೆ, ಜೀವನದ ಕೆಲಕಾಲ ಹೆಣ್ಣು ಅಥವಾ ಗಂಡಾಗಿದ್ದು ನಂತರ ಗಂಡು ಅಥವಾ ಹೆಣ್ಣಾಗುವ ಮೀನಿನ ಜಾತಿಗಳೂ ಇವೆ, ಇದನ್ನು ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಜಲಮಾಲಿನ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಎನಿಸುವ ಘಟನೆಗಳು ಜಲಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆ ಸ್ವಭಾವವಲ್ಲದ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಅಕಾಲಿಕ ಲಿಂಗ ಪರಿವರ್ತನೆಯಿಂದ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪ್ರಜನನ ಮತ್ತು ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದೇ ಆ ಮೀನಿನ ಪ್ರಜಾತಿಯೇ ನಶಿಶಿಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇಲ್ಲದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಮತ್ಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದೆಡೆ ಮೀನಿನ ಅತಿಗ್ರಹಣ (ಓವರ್ ಫಿಶಿಂಗ್) ಒಂದೆಡೆ ಪ್ರಜಾತಿಗಳ ನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದರೆ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ಕಾರನಗಳಿಂದ ಪರೋಕ್ಷ ಪ್ರಭಾವ ಜಲಸಂಪತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತಿದೆ.
ಹಲವಾರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಲಿಂಗಾನುಪಾತ ಕಾಣದೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆ ಮತ್ಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿಗಳನ್ನು ಕಂಗೆಡಿಸಿದರೆ, ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಹೊರಟಾಗ ಸಿಕ್ಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಪರಿಸರ ತಜ್ಞರನ್ನೂ ಯೋಚನೆಗೀಡುಮಾಡಿವೆ. ನಾಗರೀಕ ಬಸಿನೀರು (ಬಚ್ಚಲುನೀರು, ಕೃಷಿಭೂಮಿಯ ನೀರು ಮತ್ತು ಸಕ್ಷಮ ಸಂಸ್ಕರಣೆಗೊಳಪಡದೇ ನದಿ ಸೇರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯನೀರು) ನದಿ ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ನಾಳಗ್ರಂಥಿಬಾಧಕ ರಾಸಾಯನಿಕ (ಎಂಡೋಕ್ರೈನ್ ಡಿಸ್ರಪ್ಟಿಂಗ್ ಕಾಂಪೌಂಡ್ಸ್) ಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಈ ಕಾರಣವಾಗಿ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭೇದ ಮಾರಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಗಳಾಗಿವೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನಗಳಾಗಿಲ್ಲ ಹಾಗಾಗಿ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ಕೆಳಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಒತ್ತಿ.
http://www.popsci.com/science/article/2009-11/what-feminizing-so-many-male-fish-our-rivers
http://www.naturalnews.com/030197_endocrine_disrupting_chemicals_sex_organs.html
http://www.unep.org/chemicalsandwaste/Portals/9/EDC/SOS%202012/EDC%20report%20Ch2-2.4.pdf
ಸರಿ ನೇರವಾಗಿ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬರ್ತೀನಿ. ನಮ್ಮದು ತುಂಬಿದ ಕುಟುಂಬ. ಅಪ್ಪ, ಅಮ್ಮ, ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ, ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ, ಅಜ್ಜಿ, ತಾತ. ನಾವು ಆರು; ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಎರಡು ಗಂಡು. ಚಿಕ್ಕಪ್ಪಂಗೆ ನಾಲ್ಕು ಮೂರು ಹೆಣ್ಣು ಒಂದು ಗಂಡು. ಅಕ್ಕಂದಿರಿಗೆ ಇಬ್ಬರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ, ನಾನು ಈಗ ನನ್ನ ಪದವಿ ಮುಗಿಸಿದ್ದೇನೆ, ಒಬ್ಬ ಅಣ್ಣ ಸುಮಾರು ಸಮಯ ಊರ ಹೊರಗೇ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಸ್ಕೂಲಲ್ಲಿ ಓದಿ ಅಲ್ಲೇ ದೂರದಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜ್ ಮುಗಿಸಿ ನೌಕರಿಗೂ ಸೇರ್ಕೊಂಡಿದ್ದ ಅವನ ಮದುವೆಗೆ ಮುಂಚೆ ನನ್ನದು ಆಗಬೇಕು ಅನ್ನೋ ಅಮ್ಮನ ಹುಯ್ದಾಟ. ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮಂಗೆ ನಂದೇ ಕಾಳಜಿ. ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿ ಹರಿ ಹಾಯೋ ಗಂಡುಗಳು..ಹೆಣ್ಣಿನ ಶೀಲಕ್ಕೆ ಗ್ಯಾರಂಟಿಯೇ ಇಲ್ಲ.. ಅದೇ ಆತಂಕ ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮಂಗೆ. ನೋಡೋಕೆ ನಾನು ತುಂಬಾ ಚನ್ನಾಗಿ ಕಾಣ್ತೀನಿ ಅಂತ ಎಲ್ಲಾರೂ ಹೇಳೋದು ಕೇಳಿ ನನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇದ್ದ ಆತಂಕ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ರಲ್ಲಿ ಅತಿಶಯ ಏನಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಬಂಗಾರದ ಮೈಬಣ್ಣ, ಉಬ್ಬು ತಗ್ಗಿನ ಮೈಮಾಟ ನಾನು ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಸುವ ಹಾಗೆ ಹರಿದಾಡ್ತೀನಿ ಅಂತ ಪಕ್ಕದ ಓಣಿಯ ಜಲೀಲ.."ಅರೆ ಬುಲ್ ಬುಲ್ ಮಾತಾಡ್ಸಾಕಿಲ್ವಾ?" ಅಂತ ನಾಗರಹಾವು ಡೈಲಾಗ್ ಹೊಡಿಯೋದೇ ಹೊಡಿಯೋದು... ನನ್ನ ಜೊತೆಗೇ ಇರ್ತಿದ್ದ ನನ್ನ ತಮ್ಮ ..ನನ್ನನ್ನ ಯಾರಾದ್ರೂ ಛೇಡಿಸಿದರೆ.."ಏಯ್ ಮಲ್ಲಿ, ಯಾಕೆ ಅವರ ತಂಟೆಗೆ ಹೋಗ್ತೀಯಾ, ಸುಮ್ನೆ ದೂರ ಇರು, ಈ ಕಡೆಯಿಂದಹೋಗ್ಬಿಡೋಣ, ನಮಗ್ಯಾಕೆ ಉಸಾಬರಿ? ಸುಮ್ನೆ ಮನೆಗೆ ಹೋದ್ರಾಯ್ತಪ್ಪ" ಅಂತ ಹೇಳಿದಾಗ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತೆಯರು, "ಲೇ ಮಲ್ಲಿ ನಿನ್ನ ತಮ್ಮ ಯಾಕೆ ಹಾಗೆ ಹೆಣ್ಗ ಆಡೋ ಹಾಗೆ ಆಡ್ತಾನೆ, ಸ್ವಲ್ಪ ಗದರೋದಲ್ವಾ? ಗಂಡು ಹುಡುಗ ಜೊತೆಲಿದ್ದಾನೆ ಅನ್ನೋ ಧೈರ್ಯವೇ ಇರೊಲ್ಲ ನಮಗೆ ಇವನ ಜೊತೆ ಬಂದ್ರೆ, ಥೂ.." ಎನ್ನುವಾಗ ಇವನು ಮುಸಿ ಮುಸಿ ನಕ್ಕು ನಾಚ್ಕಂಡಾಗ ನನಗೆ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಕೋಪ.. ಬೆನ್ಸಿಲ್ಲೋ, ಸ್ಕೇಲೋ ಎತ್ತಿ ಎಸೀತಿದ್ದೆ ಅವನ ಮೇಲೆ.
ಆರು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಪಟ್ಟಣದ ಕಾಲೇಜಲ್ಲಿ ಪದವಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದ ನನ್ನ ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದಿದ್ದ. "ಹ್ಯಾಗಿದೆಯೋ ಕಾಲೇಜು? ಹುಡ್ಗೀರು ಜೋರಾ ಪಟ್ನದಲ್ಲಿ ??..ನೀನೂ ಕೆಂಪ್ ಕೆಂಪ್ಗೆ ಇದ್ದೀಯಾ..ಅವ್ರೇ ಲೈನ್ ಹೊಡೀತಾರೆ ಅನ್ಸುತ್ತೆ !!" ಅಂತ ಛೇಡಿಸಿದ್ದೆ. "ಥೂ ಹೋಗೇ ಮಲ್ಲಿ ನೀನೊಂದು, ನಾನು ಯಾವ್ ಹುಡ್ಗೀನೂ ಕಣ್ಣೆತ್ತಿಯೂ ನೋಡೊಲ್ಲಪ್ಪ" ಅಂತ ಹೇಳ್ದಾಗ ಅವನ ಅತಿ ನಾಚುವಿಕೆ ಹೆಣ್ಣಿಗಿಂತಾ ಹೆಚ್ಚು ನುಲಿಯುವಿಕೆ ನೋಡಿ ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಆತಂಕ ಆಗಿತ್ತು, ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಹೇಳಿದೆ... ಅಮ್ಮನೂ "ಹೌದ್ ಕಣೇ, ಪಟ್ಣದಿಂದ ಬಂದಾಗಿಲಿಂದ ನೋಡ್ತಿದ್ದೀನಿ, ಸ್ನಾನ ಮಾಡೋಕೆ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಬಾತ್ ರೂಂ ಬಾಗಿಲು ಜಡ್ಕೋತಾನೆ, ಕನ್ನಡಿ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡ್ಕೋತಾನೆ..!!" ನಾನು ನಾಟ್ಕ ಗೀಟ್ಕ ಅಂತ ಸೇರ್ಕೊಂಡಿದ್ದಾನಾ ಅಂದ್ಕೊಂಡೆ, ಊಂಹೂಂ.. ಆ ಲಕ್ಷಣವೇ ಅಲ್ಲ ಇದು" ಅಂತ ತಮ್ಮ ಆತಂಕವನ್ನೂ ತೋಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅಯ್ಯೋ ಏನೂ ಇಲ್ಲ ಬಿಡಮ್ಮ, ಕಾಲೇಜ್ ಹೊಸದಲ್ವಾ ಅಲ್ದೇ ಯಾವಾಗ್ಲೂ ನನ್ ಜೊತೆ ಸ್ಕೂಲಿಗೆ ಬರ್ತಿದ್ದ, ನನ್ನ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್ ಜೊತೆ ಇದ್ದು ಹೆಣ್ಣಿನಂತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪ ಆಡ್ತಿದ್ದ..ಈಗ ಪಟ್ನಕ್ಕೆ ಹೋದ್ಮೇಲೆ ಸರಿ ಹೋಗ್ತಾನೆ ಬಿಡು," ಅಂತನೂ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಆದರೂ ನನಗೆ ಆತಂಕ ಇದ್ದೇ ಇತ್ತು, ಯಾಕಂದ್ರೆ ಅವನ ಹೆಣ್ಣಿನ ಸ್ವಭಾವ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು ಈ ಮಧ್ಯೆ.!!
ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಅಂತ ಬಂದಿದ್ದಾಗ ಅವನ್ನ ನೋಡಿ ನನ್ನ ಭಯ ಹೆಚ್ಚಾಯ್ತು. ಎಲ್ಲ ನಡವಳಿಕೆ ಹೆಣ್ಣೀನ ಥರವೇ ಆಗಿತ್ತು. ಅಪ್ಪ ಯಾವುದೋ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಗೆ ಅಂತ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಮೇಲೆ ಇಂಗ್ಲೇಂಡ್ ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರು, ಅಕ್ಕ ಈ ಮಧ್ಯೆ ಗಲ್ಫ್ ನಿಂದ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ...ಅವಳಿಗೆ ಬೇಕೆಂದೇ ಹೇಳಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಾನೇ ಅಮ್ಮನಿಗೆ "ಅಮ್ಮ ಡಾಕ್ಟರ್ ಹತ್ರ ಇವನನ್ನ ಕರ್ಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಬರ್ತೀನಿ, ನೋಡೋಣ ಏನಾದರೂ ಸಮಾಧಾನ ಸಿಗುತ್ತೋ" ಅಂದೆ, ಆಯ್ತು ಹೋಗಿ ಬಾ ಅಂದಿದ್ರು ಅಮ್ಮ. ಇವನ್ನ ಕೂಲಂಕಶವಾಗಿ ನೋಡಿದ ಡಾಕ್ಟ್ರು...ಕೆಲವು ಟೆಸ್ಟ್ ಮಾಡ್ಬೇಕು ಅಂದ್ರು..ಮಾಡಿಸಿದೆವು. ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಬನ್ನಿ, ನೀವೊಬ್ರೆ ಬನ್ನಿ ಆಮೇಲೆ ಹೇಳ್ತೀನಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೋ ಅಂತ ಅಂದ್ರು ಡಾಕ್ಟ್ರು. ಸರಿ ವಾರದ ನಂತರ ಹೋದೆ. ಒಳಗೆ ಕರೆದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಹೇಳಿ ರಿಪೋರ್ಟ್ ನೋಡುತ್ತಾ ಗಂಭೀರರಾದರು ಡಾಕ್ಟ್ರು. ನನಗೆ ಎದೆ ಡವ ಡವ ಶುರುವಾಯ್ತು. "ಏನ್ ಡಾಕ್ಟರ್, ರಿಪೋರ್ಟ್ ನಾರ್ಮಲ್ ತಾನೇ ?" ಎಂದೆ ಉಡುಗಿದ ದನಿಯಲ್ಲಿ. "ನೀನು ಸ್ವಲ್ಪ ಧೈರ್ಯ ತಗೊಳ್ಳಮ್ಮಾ, ಈ ಥರ ಈಗೆಲ್ಲಾ ಮಾಮೂಲು" ಎಂದರು ನಿಧಾನಕ್ಕೆ, ರಿಪೋರ್ಟ್ ಮಾಮೂಲಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಅವರ ಮಾತಿನಲ್ಲೇ ಇತ್ತು. "ಹೇಳಿ ಡಾಕ್ಟರ್ ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ" ಎಂದೆ ಧೈರ್ಯ ತಂದುಕೊಂಡು. "ನೋಡಮ್ಮ, ಪಟ್ಟಣದ ವಾಸದಲ್ಲಿ ಅತಿ ನಾಗರೀಕ ಸಮಾಜ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಬಚ್ಚಲುನೀರಿಗೆ ಸೇರಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮತ್ತು ನದಿನೀರು ಕಲುಷಿತವಾಗಿದೆ. ನಿನ್ನ ತಮ್ಮ ಇರುವ ಪಟ್ಟಣದ ಸರೋವರದ ನೀರು ಇಂತಹ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಅಧ್ಯನಗಳು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಿಗೆ ಪೂರಕ ಎಂಬಂತೆ ನಮ್ಮ ಆಚಾರ ವಿಚಾರ, ಊಟ, ನಡೆ ಎಲ್ಲಾ ಇಂತಹ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿ ಸರೋವರದ ಜೀವರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿವೆ. ಅದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನಿನ್ನ ತಮ್ಮನ ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿದ್ದೆ, ನನ್ನ ಅನುಮಾನ ನಿಜವಾಗಿದೆ, ನಿನ್ನ ತಮ್ಮನ ಪುರುಷ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತಡೆಯುಂಟಾಗಿ, ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗೋತ್ಕರ್ಷಕ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಉದ್ದೀಪನಗೊಂಡಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ನಿನ್ನ ತಮ್ಮ ಈಗ ಬಹುಪಾಲು ಹುಡಿಗಿಯಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾ, ಎದ್ದು ಕೆಲ ಚಾರ್ಟ್ ತೋರಿಸುತ್ತಾ.. "ನೋಡಮ್ಮ, ನಿಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಸ್ವಭಾವ ಕಾಣಸಿಗದು, ಕೆಲ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳು ತಮ್ಮ ವಯಸ್ಸಿನ ಮೊದಲ ೩-೪ ವರ್ಷದವೆರೆಗೆ ಹೆಣ್ಣಾಗಿರುತ್ತವೆ ಆನಂತರ ಗಂಡಾಗಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಮೊದಲು ಗಂಡಾಗಿದ್ದು ನಂತರ ಹೆಣ್ಣಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ನಿನಗೂ ಗೊತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ರೀತಿಯ ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆ ನಿಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ಆದರೂ ಹೀಗಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮೂಲಕಾರಣ "ಜಲಮಾಲಿನ್ಯ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. "ಅಬ್ಬಾ ಹೀಗಾ ಕಥೆ!!." ಎಂದು ಉದ್ಗರಿಸಿ, ಡಾಕ್ಟರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಿ, ಮನೆಗೆ ಬಂದೆ.
.......ಅಯ್ಯೋ ಸಿವನೇ, ಇದೇನಪ್ಪಾ...ಇವನು ಕತೆನ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿಗೋ ಕೊಂಡೊಯ್ದ ಅಂದ್ಕೊಂಡ್ರಾ...? ಹೌದು ಸ್ನೇಹಿತರೇ, ನಾನು ಹೇಳಿದ್ದು ಸಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೀವನಮಾನವಿಡೀ ಒಂದೇ ಲಿಂಗ ಸ್ವಭಾವ ಹೊಂದಿದ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಮೀನಿನ ಸಂತತಿ ಕುರಿತ ಕತೆ. ಹೆಣ್ಣಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ ಹೆಣ್ಣಾಗಿಯೇ ಸಾಯುವ ಮೀನುಗಳಿದ್ದಂತೆ, ಜೀವನದ ಕೆಲಕಾಲ ಹೆಣ್ಣು ಅಥವಾ ಗಂಡಾಗಿದ್ದು ನಂತರ ಗಂಡು ಅಥವಾ ಹೆಣ್ಣಾಗುವ ಮೀನಿನ ಜಾತಿಗಳೂ ಇವೆ, ಇದನ್ನು ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಜಲಮಾಲಿನ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಎನಿಸುವ ಘಟನೆಗಳು ಜಲಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಲಿಂಗಪರಿವರ್ತನೆ ಸ್ವಭಾವವಲ್ಲದ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಅಕಾಲಿಕ ಲಿಂಗ ಪರಿವರ್ತನೆಯಿಂದ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪ್ರಜನನ ಮತ್ತು ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದೇ ಆ ಮೀನಿನ ಪ್ರಜಾತಿಯೇ ನಶಿಶಿಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇಲ್ಲದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಮತ್ಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದೆಡೆ ಮೀನಿನ ಅತಿಗ್ರಹಣ (ಓವರ್ ಫಿಶಿಂಗ್) ಒಂದೆಡೆ ಪ್ರಜಾತಿಗಳ ನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದರೆ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ಕಾರನಗಳಿಂದ ಪರೋಕ್ಷ ಪ್ರಭಾವ ಜಲಸಂಪತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತಿದೆ.
ಹಲವಾರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಲಿಂಗಾನುಪಾತ ಕಾಣದೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆ ಮತ್ಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿಗಳನ್ನು ಕಂಗೆಡಿಸಿದರೆ, ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಹೊರಟಾಗ ಸಿಕ್ಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಪರಿಸರ ತಜ್ಞರನ್ನೂ ಯೋಚನೆಗೀಡುಮಾಡಿವೆ. ನಾಗರೀಕ ಬಸಿನೀರು (ಬಚ್ಚಲುನೀರು, ಕೃಷಿಭೂಮಿಯ ನೀರು ಮತ್ತು ಸಕ್ಷಮ ಸಂಸ್ಕರಣೆಗೊಳಪಡದೇ ನದಿ ಸೇರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯನೀರು) ನದಿ ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ನಾಳಗ್ರಂಥಿಬಾಧಕ ರಾಸಾಯನಿಕ (ಎಂಡೋಕ್ರೈನ್ ಡಿಸ್ರಪ್ಟಿಂಗ್ ಕಾಂಪೌಂಡ್ಸ್) ಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಈ ಕಾರಣವಾಗಿ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭೇದ ಮಾರಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಗಳಾಗಿವೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನಗಳಾಗಿಲ್ಲ ಹಾಗಾಗಿ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ಕೆಳಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಒತ್ತಿ.
http://www.popsci.com/science/article/2009-11/what-feminizing-so-many-male-fish-our-rivers
http://www.naturalnews.com/030197_endocrine_disrupting_chemicals_sex_organs.html
http://www.unep.org/chemicalsandwaste/Portals/9/EDC/SOS%202012/EDC%20report%20Ch2-2.4.pdf
